โลกกำลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วด้วยพลังของนวัตกรรม การประชุม World Economic Forum ที่เมืองดาวอสได้ยืนยันว่า "นวัตกรรม" คือกุญแจสำคัญในการสร้างการเติบโตใหม่และแก้ไขความท้าทายระดับโลก แล้วประเทศไทยล่ะ? เรากำลังมุ่งหน้าไปทิศทางไหน? บทความนี้จะพาคุณไปเจาะลึกเทรนด์นวัตกรรมที่กำลังมาแรงทั้งในเวทีโลกและประเทศไทย พร้อมเปรียบเทียบให้เห็นชัดเจนว่าเราต่างกันอย่างไร

🌍 โลกเน้นอะไร? 5 วาระนวัตกรรมจากดาวอส

จากการประชุมที่ดาวอส ผู้นำโลกได้ชี้ให้เห็นประเด็นสำคัญที่จะกำหนดอนาคตของเรา

1. AI คือตัวขับเคลื่อนหลัก

ปัญญาประดิษฐ์ไม่ใช่แค่เทรนด์ แต่เป็น "กลจักรสำคัญ" ที่จะขับเคลื่อนทั้งภาครัฐและเอกชน โดยเฉพาะ Generative AI ที่ถูกคาดการณ์ว่าจะเป็น "ปีแห่งการ Scale" ที่มีศักยภาพในการปฏิวัติการทำงาน การสร้างเนื้อหา และการวิเคราะห์ข้อมูล

2. เชื่อมโยงโลกดิจิทัลกับโลกจริง

แม้เทคโนโลยีจะก้าวหน้า แต่โลกส่วนใหญ่ยังเป็นโลกกายภาพ การสร้างนวัตกรรมจึงต้องเน้นการเชื่อมต่อทั้งสองโลกเข้าด้วยกัน เพื่อเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตและการทำงาน

3. นวัตกรรมเพื่อความยั่งยืน

การลงทุนใน เทคโนโลยีสะอาด พลังงานหมุนเวียน และ เศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ กลายเป็นวาระเร่งด่วน เพราะเชื่อมโยงกับความอยู่รอดของโลก นวัตกรรมที่นำไปสู่เป้าหมาย Net Zero จึงเป็นที่จับตาเป็นอย่างมาก

4. การกำกับดูแลและจริยธรรม AI

การสร้างนวัตกรรมต้องมาพร้อมความรับผิดชอบ มีการพัฒนากฎระเบียบเพื่อควบคุม AI ที่มีความเสี่ยงสูงและสร้างจริยธรรมในการใช้งาน เพื่อให้เกิด Responsible Innovation

5. อุตสาหกรรมในยุคอัจฉริยะ

ธุรกิจทั่วโลกต้องปรับตัวครั้งใหญ่กับ AI, Blockchain และ Quantum Computing ที่กำลังเปลี่ยนโฉมหน้าอุตสาหกรรมอย่างรวดเร็ว

ทิศทางนวัตกรรมของประเทศที่ภาครัฐมุ่งเน้น

นวัตกรรมไทยขับเคลื่อนตามยุทธศาสตร์ชาติและแผนงานของสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (NIA) โดยมีทิศทาง ดังนี้

1. Deep Tech - เทคโนโลยีเชิงลึก

เน้นการนำเทคโนโลยีขั้นสูงมาสร้างธุรกิจมูลค่าสูง เช่น AI, Quantum Computing และ Space Economy

2. BCG Economy - นวัตกรรมเพื่อความยั่งยืน

วาระแห่งชาติที่มุ่งเน้นพลังงานหมุนเวียน การลดคาร์บอน และเกษตรกรรมอัจฉริยะ

3. พัฒนาคนและระบบนิเวศ

สร้างกำลังคนทักษะสูงและผู้ประกอบการฐานนวัตกรรม พร้อมเสริมความร่วมมือระหว่างภาคเอกชนและสถาบันการศึกษา

4. นวัตกรรมสำหรับสังคมสูงวัย

รองรับสังคมสูงวัยและพัฒนาไทยเป็น Medical Hub ด้วยเทคโนโลยีสุขภาพ (Health Tech)

4 เทรนด์นวัตกรรมที่มาแรงในไทย

1. AI & Automation - ปัญญาประดิษฐ์และระบบอัตโนมัติ

• Agentic AI: ระบบ AI ที่เรียนรู้ วางแผน และปฏิบัติภารกิจซับซ้อนได้เอง ไม่ใช่แค่ตอบคำถาม แต่ใช้จริงในธุรกิจ (เช่น การเจรจา การบริหารซัพพลายเชน)
• AI ในองค์กร: นำ AI และ IoT มาเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ลดต้นทุน และใช้ Chatbot ซับซ้อนในงานบริการลูกค้า

2. Clean Tech & Green Economy - พลังงานสะอาดและสิ่งแวดล้อม

• EV Ecosystem: ไทยมุ่งเป้าเป็นศูนย์กลางการผลิต EV ของภูมิภาค พัฒนาชิ้นส่วนอัจฉริยะ โครงสร้างพื้นฐานการชาร์จ และเทคโนโลยีแบตเตอรี่
• พลังงานหมุนเวียน: เร่งติดตั้งโซลาร์เซลล์ พลังงานลม และผลิต Green Steel เพื่อบรรลุ Net Zero

3. Health Tech - เทคโนโลยีสุขภาพ

• Personalized Medicine: การรักษาที่อ้างอิงข้อมูลพันธุกรรมและชีวภาพของผู้ป่วยเฉพาะบุคคล
• Telemedicine & IoT: ดูแลผู้สูงอายุและบริการทางการแพทย์ระยะไกล สำคัญมากเมื่อไทยเข้าสู่สังคมสูงวัยเต็มรูปแบบ

4. Digital Economy & FinTech - เศรษฐกิจดิจิทัลและการเงิน

• Cybersecurity: ภัยคุกคามดิจิทัลเพิ่มขึ้น นวัตกรรมความปลอดภัยจึงสำคัญยิ่ง โดยเฉพาะยุค Cloud Service
• Payment Innovation: พัฒนา DLT และ Tokenization ให้ระบบการชำระเงินมีประสิทธิภาพ ปลอดภัย และพร้อมรับอนาคต

เปรียบเทียบ: ไทย vs. โลก10 เทรนด์นวัตกรรมที่คุณต้องรู้

ข้อสังเกตสำคัญ ระหว่างเทรนด์นวัตกรรมไทยและโลก

ความเหมือน: AI และความยั่งยืนคือวาระร่วม

ทั้งโลกและไทยให้ความสำคัญสูงสุดกับ AI (โดยเฉพาะ Generative AI และ Agentic AI) และ Green Tech/BCG นี่คือ 2 เมกะเทรนด์ที่ขับเคลื่อนการลงทุนทั่วโลก

ความต่าง: ไทยเน้นแก้ปัญหาในประเทศ

เทรนด์ไทยมุ่งเน้นการประยุกต์ใช้เพื่อแก้ปัญหาในประเทศ มากกว่าสร้างเทคโนโลยีฐานใหม่:

• Health Tech → รองรับสังคมสูงวัย ดึงดูด Medical Tourism
• Mobility → เป็น EV Hub ของภูมิภาค
• E-Commerce → ขณะโลกสนใจ Metaverse ไทยเน้นที่อีคอมเมิร์ซและ Live Streaming

ก้าวสู่ Deep Tech

ไทยเริ่มลงทุน Quantum Computing และ Space Economy อย่างจริงจัง เป็นการลงทุนระยะยาวเพื่อสร้างขีดความสามารถต่อการแข่งขันในอนาคต

🎯 สรุป: อนาคตไทยอยู่ที่ไหน?

นวัตกรรมของไทยกำลังก้าวจาก "การรับเทคโนโลยี" สู่ "การสร้างเทคโนโลยีเชิงลึก" การมีและใช้นวัตกรรมอย่างเป็นระบบจะส่งผลต่อ 3 ด้าน คือ การเติบโตทางเศรษฐกิจ การพัฒนาทักษะแรงงาน และการสร้างความเท่าเทียม ในสังคม

ผู้เขียน   นางสาวพิชญาดา วรวาท

            หน่วยทรัพย์สินทางปัญญา (TLO)

            งาน Enterprise Linkage Center

            สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ

ข้อมูล:   Global Innovation Index (GII) 2025 โดย WIPO, Top 10 Emerging Technologies of 2025 โดย World Economic Forum (WEF), Top Technology Trends for 2025 โดยบริษัทวิจัยและที่ปรึกษาชั้นนำ, The AI Index Report 2025 โดย Stanford University (HAI), 10 Technologies to Watch 2025 โดย NSTDA, 2025 Startup Trends / Focus Areas โดย NIA, กรอบประเด็นยุทธศาสตร์/ทิศทางวิจัยและนวัตกรรมไทย ปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 โดย MHESI, รายงาน Global Innovation Tracker 2025 โดย WIPO